به گزارش پایگاه اطلاع رسانی اسرار امروز، سرمایه سوخت اصلی برای حرکت ماشین اقتصاد است. کارشناسان اقتصادی مناسب نبودن محیط کسب و کار و مسائلی مانند نرخ بالای سود بانکی را از جمله عوامل ناتوانی در جذب سرمایه گذار میدانند. به باور کارشناسان برای جذب سرمایه باید قوانین مربوط به بهبود فضای کسب و کار به سرعت اجرایی شود و اصلاحاتی در نظام بانکی صورت بگیرد. آمارهای نشان میدهد، آهنگ سرمایهگذاری در اقتصاد کشورمان به شدت آهسته بوده و متناسب با نیازها نیست.
خوشبختانه میتوان گفت در تئوری، اختلاف نظر جدی میان هیچ کدام از گروههای فعال در مورد لزوم و اهمیت جذب سرمایه گذاردر کشور وجود ندارد. میتوان این وفاق کلی در مورد اصل جذب سرمایه را به فال نیک گرفت اما با این وجود در دهههای اخیر، عملکرد نظام اقتصادی کشورمان در این زمینه به شدت ضعیف بوده است و هر بار به بهانهها و دلایلی با وجود پتانسیلهای مهم اقتصادی در ایران، برنامههای جذب سرمایه گذار با عدم موفقیت روبرو شد!
دیوان سالاری گسترده و بوروکراسیهای پیچیده یکی از مهمترین موانع و عامل فراری دادن سرمایه گذار است. نظامی که سرمایهگذاران نمیتوانند به راحتی از دالانهای تو در توی ترسناک آن عبور کنند . تعدد متولیان دولتی در امر تصمیم گیری، عدم هماهنگی، ناکارآمدی نظام تصمیم ساز ، بوروکراسی اداری، مشکل صدور مجوزهای گوناگون و پروانههای صنعتی و بهره برداری، نرخ عجیب و غریب سود بانکی در بخش تولید و ... تعادل بین هزینه و درآمد واحدها را ناموزون میکند.
گیلان رتبه دوم ناتوانی در جذب سرمایهگذاران بخش خصوصی را دارد
مسئولان استان گیلان درحالی از شناسایی بیش از ۱۰۰ فرصت سرمایه گذاری و اعلام آمادگی سرمایه گذاران داخلی و خارجی خبر می دهند که «خلیل بهروزی فر» عضو مجمع نمایندگان گیلان اعلام می کند: گیلان رتبه دوم ناتوانی در جذب سرمایهگذاران بخش خصوصی را دارد.
نبود امنیت سرمایه گذاری در حوزه های مختلف، موجب فرار سرمایه گذاران علاقه مند برای حضور در گیلان شده و به نظر می رسد همراهی، همگرایی، دلسوزی و تعهد درمسوولان استان آن طور که باید وجود ندارد و مسوولان عالی رتبه استان نتوانسته اند امنیت سرمایه گذاری را در این استان فراهم کنند.
مسئولان ارشد استان گیلان به این باور نرسیده اند که «سرمایه ترسو است» ؟!
دیوار بی اعتمادی به برخی مسئولان دستگاههای متولی در گیلان باعث شد تا سرمایه گذاران جرات حضور و سرمایه گذاری نداشته باشند .علیرغم اینکه سرمایهگذاری به عنوان موتور محرکه رشد اقتصادی و لازمه نیل به توسعه اقتصادی و اجتماعی است ، اما به نظر می رسد آن طور که باید مسئولان ارشد استان گیلان به این باور نرسیده اند که افزایش سرمایه گذاری منجر به افزایش تولید، افزایش ارزش افزوده، افزایش درآمد، افزایش رفاه، افزایش اشتغال، کاهش نرخ بیکاری و کاهش فقر میشود و شاید هنوز به این باور نرسیده اند که «سرمایه ترسو است» ؟! می توان ادعا کرد توان مدیریتی کافی و لازم برای برخورد با دستگاههایی که موجب فرار سرمایه گذاران می شوند، وجود ندارد.
نتیجه وعده ها جز حرف و چند عکس یادگاری نبود
سالهاست در استان گیلان خلاء وجود صنایع فرآوری و تبدیلی محصولات کشاورزی به شدت احساس می شود و هر بار هم مسئولان این استان وعده حمایت از کشاورزی و ایجاد چنین صنایعی را دادند، در نهایت نتیجه وعده ها جز حرف و چند عکس یادگاری نبود. سیاستهای یک بام و دو هوا در جذب و حمایت از سرمایه گذاری در گیلان منجر به فرار سرمایه گذاران شد و تدبیر دولت در این استان با بروکراسی های پیچیده و زمان بر، به نا امیدی و دلسردی ختم گردید؟!
برخی آمارهای مسئولان استان گیلان با واقعیت های موجود در تضاد بوده و قابل قبول به نظر نمی رسد
افکار عمومی در گیلان می گویند « برخی مسئولان باید عرق شرم بریزند و بگویند تاکنون برای برداشتن موانع تولید چه کار کرده اند؟ برخی آمارهای مسئولان استان گیلان در کسب رتبه های بالای سرمایه گذاری و ایجاد اشتغال با واقعیت های موجود در تضاد بوده و قابل قبول به نظر نمی رسد.»
اعلام کم کاری برخی دستگاههای اجرایی و بانکها در حمایت از سرمایه گذار موضوع جدیدی نیست
مردم استان گیلان معتقدند:« برای پیشرفت و توسعه یک جو همت نیاز است . اعلام ناتوانی استان در جذب سرمایه گذار و یا کم کاری برخی دستگاههای اجرایی و بانکها در حمایت از سرمایه گذار موضوع جدیدی نیست و سالهاست مسئولان استان گیلان، پشت تریبونها و در رسانه ها از مشکلات صنعت و تولید صحبت می کنند، در حالیکه همه ما به این مشکلات و کم کاریها واقف هستیم.»
تنها افسوس خوردن فایده ای ندارد
اکنون افکار عمومی در گیلان انتظار دارند «مسئولان استان پشت دربهای بسته صرفا دور هم ننشینند و در داخل اتاق هایشان فقط امضا نکنند و در عمل نشان دهند چه راه حلی برای افزایش سرمایه گذاری و جذب سرمایه گذار دارند زیرا تنها افسوس خوردن فایده ای ندارد.»
کشاورزان زمینهای خود را می فروشند
عدم توجه به فرآوری محصولات کشاورزی همزمان با نیاز و سلیقه مصرف کننده، خسارات جبران ناپذیری به کشاورزی استان گیلان وارد کرد. در صورتیکه بخش قابل توجهی از درآمد ارزی و صادرات غیرنفتی کشور می تواند از راه صادرات کشاورزی تامین شود . می توان ادعا کرد که نادیده گرفتن فرآوری محصولات کشاورزی در صنایع تبدیلی و تکمیلی در گیلان باعث شد که کشاورزان ، انگیزه خود را از دست بدهند و آمارها نشان می دهد که عده زیادی از آنان زمینهای کشاورزی خود را می فروشند و به شهرها مهاجرت می کنند و این موضوع خطری است که نباید در برابر آن سکوت کرد، زیرا می تواند اثرات مخرب جبران ناپذیری بر کشاورزی گیلان بگذارد.
نتیجه كاهش هرگونه توليدات كشاورزي در روستاها بیکاری، مهاجرت، حاشيهنشيني و مهمتر از همه ايجاد بسیاری از ناهنجاریهای اجتماعی خواهد بود. بنابراین هيچ راهي جز حمایت از سرمايهگذاران و توليدكنندگان واقعي در این بخش وجود ندارد .
نگارنده با اشاره به مطالب فوق تلاش می کند تا در این گزارش ، به چالشهای یک سرمایه گذار در گیلان بپردازد که بیش از یک دهه در دوبانک ملی و ملت سرگردان است و در نهایت با مراجعه به قوه قضاییه ، پیگیر احقاق حق خود شده است.
هر چند وی از پاسخ درباره بد عهدی بانکها طفره می رود ، اما حضور رییس کل دادگستری استان گیلان و جان احمد آقایی معاون پیشگیری دادگستری استان و برخی مسئولان قضایی در این مجتمع تولیدی نشان می دهد که دست یاری به سمت قوه قضاییه دراز کرده تا ثابت کند ، در قرار داد مشارکت مدنی خود با بانکها کوتاهی ندارد.
آهنگ کاهش تولید ، همچنان در حال نواختن است
چای گیلان دارای داستان غمانگیزی است و شاید بتوان ادعا کرد در مقاطعی از سنوات گذشته در خطر سقوط قرار گرفته بود. گفتنی است 65 هزار خانوار گیلانی، از طریق کشت و تولید چای امرار معاش می کنند اما آهنگ کاهش تولید این محصول استراتژیک گیلان به دلیل عدم وجود صنایع تبدیلی و تکمیلی متناسب ، همچنان در حال نواختن است. این محصول کشاورزی بعنوان اقتصاد قالب روستاهای شرق گیلان نقش بسزایی در تولید ملی، کاهش بیکاری و كمك به اقتصاد خانوار دارد.
غالب کشاورزان شهرستان املش در شرق گیلان نیز به کشت و تولید چای می پردازند اما این شهرستان جزء فقیرترین شهرها ی گیلان از جهت اشتغالزایی محسوب می شود. اسماعیل اسماعیل پور، ایثارگر دوران دفاع مقدس و برادر دو شهید، وقتی سرنوشت چای استان گیلان را رو به افول دید ، آستین ها را بالا زد تا اولین مجتمع بزرگ کشور را برای تولید محصولات مختلف از برگ سبز چای در بخش رانكوه این شهرستان احداث کند.
اسماعیل پور قصد داشت چای را به جایگاه اصلی خود برساند
وی بخوبی می دانست بخش مهمي از بازاريابي محصولات كشاورزي مستلزم ایجاد و توسعه صنايع تبديلي و تکمیلی است . بنابراین عملیات اجرایی دو مجموعه شرکت نسیم چای و صنايعغذايي و لبني باران را در سال 1385 با حضور مهندس قهرمانی استاندار فقید گیلان و معاون اول رییس جمهور با مشارکت دو بانک ملی و ملت کلید زد. مجتمعی که می تواند با فرآوری ترکیبی 65 درصد برگ سبز چای درجه 2 و 3 و پایین تر استان گیلان، زنجیره تولید را کامل نموده و این محصول استراتژیک گیلان را به جایگاه اصلی خود برساند.
برنامه صنایع غذایی ولبنی باران با ظرفیت تولید 50 تن انواع فرآورده های لبنی با ترکیب چای است و عمليات فرآوري، عصاره گيري، درجه بندي، بسته بندي چاي و توليداتی نظیر چيپس انواع ميوه، کافئین از ضایعات چای، گرانول چای ، نوشابه چای ، خشك و خرد كردن انواع سبزيجات، تبديل مكانيزه جو به برنج در شركت نسيم چاي با ظرفیت تولید 2 هزار تن در دستور کار قرار دارد. همچنین ساخت دامداری صنعتی در آینده از پروژه های تکمیلی این مجمتع صنعتی می باشد.
هر طور چرتکه می اندازد حساب و کتابش با بانک جور نیست؟!
همه چیز به 13 سال پیش برمی گردد . با آنچه بر او گذشته می توان یک داستان واقعی نوشت. داستانی که می توان نامش را بدهی های تمام نشدنی گذاشت. سرمایه گذاری که هر طور چرتکه می اندازد حساب و کتابش با بانک جور نیست؟! سرمایه گذاری که بجای تمرکز روی تولید و حضور در واحد تولیدی، دو خودروی صفر کیلومتر را در مسیر تهران، رشت، املش برای انجام کاغذ بازیهای اداری اوراق کرد و بخشی از عمر خود را در دستگاههای دولتی و بانکها، پشت درب اتاق مدیران سپری نمود؟!
بیش از یک دهه قصه پر قصه این تولید کننده هنوز تمام نشده است
اسماعیل پور خسته از یک راه طولانی است و علیرغم اینکه پیش از این مدعی شد دو بانک ملی و ملت رفیق نیمه راه وی در این مجتمع بودند، توانست با فروش اموال خود، پیشرفت فیزیکی این مجمتع بزرگ را در بخش ساختمان به 90 درصد و در بخش ماشین آلات به 25 درصد برساند.
علیرغم وعده های مکرر مسئولین برای رفع موانع تولید این مجتمع بسیار بزرگ ، بیش از یک دهه قصه پر قصه این تولید کننده هنوز تمام نشده و روایت تلخ و ناکام اسماعیل پور قابل تامل است.
وعدهایی که امیدهای بسیاری را زنده و به جوانان بیکار و چایکاران استان انگیزه میداد. سالهاست کشاورزان گیلانی بر اساس وعده ها ، در آرزوی “بهار اشتغال در دولت تدبیر و امید” هستند. وعدهای که با برخوردهای نامتقارن مدیران برخی بانکها در استان گیلان، رنگ امید از رُخش بار بست و باز به جایش ناامیدی و دلسردی نشست.
هر چند دولت تاکید می کند اما در عمل حمایتی وجود ندارد
هر چند دولت تاکید می کند مانع تراشی برای سرمایه گذاران را به هیچ وجه نمی پذیریم اما در عمل حمایتی مناسب و به موقع از بخش تولید و سرمایه گذاران وجود ندارد و بنا بر اذعان مسئولان قضایی چنین سرمایه گذارانی که در بروکراسی بانکها سرگردان می شوند، کم نیستند و نمونه های مشابه زیادی وجود دارد که همچنان خاک می خورند.
اعمال شرایط سخت و دست و پا گیر بانکها، همچون سدی بر سر راه سرمایه گذاران مستعد است در صورتیکه بر اساس گفته رییس کل بانک مرکزی90 هزار میلیارد تومان از پول بانکها در اختیار 11 بدهکار بزرگ قرار گرفته است؟! بانکهایی که حتی یک ریال از منافع خود عقب نشینی نمی کنند ، اما بر اساس شنیده ها در برخی موارد از انجام تعهدات خود در قرار دادهای مشارکت ، غافل هستند! برخوردهایی که به ناامیدی ها، دامن میزند.
وقتی از درب خارج می شدند، فراموش می کردند؟
وقتی وارد اتاق این تولید کننده در شرکت نسیم چای و صنایع مواد غذایی و لبنی باران شدم یک ردیف طولانی از لوحها و تندیس قدردانی از اسماعیل پور دیدم که تاکید داشتند اين مجتمع اثري ماندگار براي مردم منطقه است و تلاش اسماعیل پور بعنوان کارآفرین برای راه اندازی چنین صنایعی را قابل تقدیر عنوان می کردند ؟! حتی تاکید داشتند که ناز چنین سرمایه گذارانی را باید کشید و از آنان باید حمایت کرد! راه اندازی این مجمتع را بعنوان کارنامه ای از خود نمایش می دادند، به به و چه چه می گفتند و به آن پُز دادند، اما همه این تقدیر و تشویقها در حد حرف باقی ماند و وقتی از درب خارج می شدند، فراموش می کردند؟ بیش از یک دهه است که نسخه بانکها برای این تولید کننده در هیچ داروخانه ای پیدا نشده است؟
برای تملک این مجتمع بجای معوقات بانکی اقدام کردند؟!
دهها مدیر و مسئول عوض شدند، اما اسماعیل پور نتوانست مسئولان استان گیلان را متقاعد کند که نه تنها به تعهدات خود بلکه حتی فراتر از آن در قرار داد مشارکت با بانک عمل نموده، اما بانکهای طرف قرار داد وی را در این وانفسای جنگ اقتصادی و تحریمها، تنها گذاشتند! بر اساس شنیده ها نه تنها بانکها این تولید کننده را در نیمه راه علیرغم قرارداد مشارکت مدنی تنها گذاشتند، بلکه کار به اینجا ختم نشد و بجای اینکه این دو بانک در ضرر و زیان وارده ناشی از عدم اجرای تعهدات به موقع خود شریک شوند ، پا را فراتر نهاده و برای تملک این مجتمع بجای معوقات بانکی اقدام کردند؟!
پروژه ای با ارزش صدهها میلیارد تومان همچنان معطل مانده است؟!
نکته دیگری که در این گزارش قابل تامل و توجه است عدم تناسب تسهیلات دو بانک با میزان سرمایه گذاری این تولید کننده است! پروژه ای با حدود 40 هزار متر مربع زیربنا، حدود 8 هکتار زمین، امتیازات، ماشین آلات و صدهها میلیارد تومان سرمایه گذاری که به دلیل عدم ایفای تعهد در اجرای مصوبات از سوی این دو بانک و نیمه کاره رها کردن، این پروژه بزرگ ملی و استراتزیک همچنان معطل مانده است؟! آیا مدیران بانکها محاسبه می کنند که اگر این تولید کننده، پول خود را در بانک و یا بازار سکه و دلار سرمایه گذاری می کرد، چه سود سرشار و بی دردسری می توانست کسب کند؟!
اکنون این مجتمع منتظر ایفای تعهدات دو بانک ملی و ملت است. البته مصوبه ای که در سال 1385 با دلار 900 تومانی به تصویب رسید و اکنون قیمت دلار به بیش از 25 هزار تومان افزایش یافته است و تعلل این دو بانک ، هزینه های راه اندازی این مجتمع را در بخش ماشین آلات و تجهیزات به شدت افزایش می دهد.
هر چند به نظر می رسید بانکها با قوانین دست و پاگیر می خواهند این مرد خستگی ناپذیر تولید را خسته کنند، اما این کم کاری بانکها علیرغم ضرر و زیان میلیاردی وارد شده ، اسماعیل پور را متوقف و پشیمان نکرد و اکنون بی صبرانه چشم انتظار پیگیری قوه قضاییه و صدور احکام است تا به آرزویش یعنی نجات برگ سبز چای و ایجاد اشتغال برای جوانان منطقه برسد.
ایجاد مجمتمع های تولیدی در جوار مراكز كشاورزی، راهكاري مناسب براي جلوگيري از زيان کشاورزان و فراهم نمودن بستر مناسب جهت صادرات باشد
برخی کارشناسان حوزه کشاورزی تاکید می کنند ایجاد چنین مجمتمع های تولیدی در جوار مراكز كشاورزي، می تواند راهكاري مناسب براي جلوگيري از زيان کشاورزان و فراهم نمودن بستر مناسب جهت صادرات باشد. هر چند قرار بود با تدبیر حمایت از تولید دولت ، امید به سرمایه گذاری در گیلان تقویت شود اما در عمل ، مطالعه حکایت این سرمایه گذار و تولیدکننده نشان می دهد عملا سرمایه گذاران با نسخه های پیچیده شده بعضی مدیران، سرگردان هفت خوان رستم می شوند؟!
شاهد به مسلخ کشیدن امیدها در دولتی که شعار و تدبیرش ایجاد فرصتهای شغلی و توسعه است، هستیم؟!
مدیران برخی بانکها در شعار از حمایت سرمایه گذاران ، کارآفرینان، توسعه صادرات، تولید کیفی و ... سخن می گویند، اما در میدان عمل به گونه ای رفتار می کنند که شاهد به مسلخ کشیدن امیدها در دولتی که شعار و تدبیرش ایجاد فرصتهای شغلی و توسعه است، هستیم؟!
تلاش حجت الاسلام حمزه خلیلی در تسریع روند رسیدگی به پرونده های چنین سرمایه گذاران قابل تقدیر است
البته به نظر می رسد امید این سرمایه گذار با سفر آیت الله سید ابراهیم رییسی به گیلان و تلاش حجت الاسلام حمزه خلیلی رییس کل داد گستری استان گیلان و دستورات وی مبنی بر تسریع در راه اندازی شرکت نسیم چای و صنایع لبنی باران ( با مدیریت اسماعیل اسماعیل پور) دوباره زنده شده و گامهای خسته وی مجددا برای تولید و ایجاد اشتغال محکم و استوار گردید.
لازم به ذکر است تلاش و پیگیری قوه قضاییه برای راه اندازی این مجتمع بزرگ و ایجاد 300 تا 400 فرصت اشتغال برای مردم منطقه نیز قابل تقدیر است.
انتظار میرود تا بقیه مسئولان نیز در عمل وارد میدان شوند زیرا در غیر اینصورت، روند اتخاذ شده به معنای سلب فرصت از جوانان جویای کاری است که آینده روشنی را در انتظار خود و خانوادهایشان نمیبینند و همچون آب سردی بوده که بر پیکر امید این جوانان ریخته می شود. امید است خزان پاییزی که گریبانگیر برخی سرمایه گذاران و تولید کنندگان واقعی در گیلان شده، با تدبیر مناسب تا پایان دولت تدبیر و امید به ثمر بنشیند